In deel 1 van ons drieluik over algemene voorwaarden las u wat algemene voorwaarden zijn, wat ze regelen en wanneer ze van toepassing zijn. In deel 2 gaan wij in op overmacht en algemene voorwaarden. Wanneer is sprake van overmacht? Kunt u zich in geval van overmacht beroepen op uw algemene voorwaarden? U leest het hier.
Wat is overmacht?
Volgens de wet is sprake van overmacht wanneer een partij zijn verplichting niet nakomt maar daar zelf niets aan kan doen. Juridisch gezien: er is geen schuld, en de niet-nakoming is niet toerekenbaar. Het is in zo’n geval ook niet redelijk om nakoming te verlangen. Nu is de wettelijke regeling over overmacht van regelend recht. Dit betekent dat u ervan mag afwijken. Het is daarom aan te raden om aanvullende afspraken over overmacht op te nemen in uw algemene voorwaarden.
Overmacht en algemene voorwaarden
Extreme situaties zoals een pandemie of oorlogssituatie kunnen ervoor zorgen dat bepaalde afspraken niet nagekomen kunnen worden. In sommige gevallen is het dan ook niet redelijk dat partijen elkaar aan de gemaakte afspraken houden. Of dat zij elkaar aansprakelijk stellen voor geleden schade. Zoals aangegeven is het daarom verstandig om een zogenaamde overmachtsbepaling op te nemen in uw algemene voorwaarden. Zo’n bepaling noemen we ook wel een force majeure-clausule.
Let op: een overmachtsbepaling in uw algemene voorwaarden heeft alleen zin wanneer uw algemene voorwaarden ook daadwerkelijk van toepassing zijn!
Neem in een overmachtsbepaling een duidelijke omschrijving op van wanneer sprake is van overmacht, wanneer u er een beroep op kunt doen en wat daarvan het gevolg is. Daarbij is het van belang om de omschrijving van het begrip per bedrijfsactiviteit te specificeren. De betekenis ervan kan namelijk per branche verschillen. Keizersgracht Ray – Juristen + Advocaten helpt u graag bij het opstellen van een passende overmachtsbepaling.
Een geslaagd beroep op overmacht
Voor een geslaagd beroep op overmacht moet nakoming daadwerkelijk onmogelijk zijn en is vereist dat de overmachtssituatie ten tijde van het sluiten van de overeenkomst niet te voorzien was. Met een geslaagd beroep op overmacht voorkomt u aansprakelijkheid. Andere gevolgen kunnen zijn:
- de verplichting om na te komen wordt tijdelijk uitgesteld (opgeschort)
- slechts een deel van de overeenkomst hoeft te worden nagekomen
- de overeenkomst mag worden opgezegd
Een beroep op overmacht is in de praktijk nog best lastig, bijvoorbeeld wanneer moet worden bewezen dat een partij het gelopen risico had kunnen verzekeren. De bewijslast ligt bij de partij die er een beroep op doet.
Voorbeelden
Het uitbreken van COVID-19 of de oorlog in Oekraïne zijn recente voorbeelden van situaties waarin een beroep op overmacht zou kunnen slagen. Deze pandemie (en de oorlog) en de gevolgen daarvan waren namelijk onvoorzienbaar. Kunt u daardoor de verplichtingen uit een overeenkomst niet meer nakomen? Dan kan dit een reden zijn om een beroep te doen op een overmachtsbepaling in uw algemene voorwaarden of overeenkomst.
Andere voorbeelden van overmacht kunnen zijn:
- stakingen
- natuurrampen
- (gewapende) conflicten
Vragen?
Heeft u vragen over de overmachtsbepaling in uw algemene voorwaarden? Wilt u er op een beroep doen of doet uw wederpartij dat? Keizersgracht Ray – Juristen + Advocaten voorziet u graag van passend advies. Neem dus gerust contact met ons op via info@keizersgrachtray.nl of telefonisch op 088-234 2000.
